poprzedni nastepny  
linki autorzy opracowań książki kontakt lista tematyczna lista chronologiczna strona główna  

Alfred Palla

 

Sabat pod obstrzałem

W Piśmie Świętym znajdziemy wersety, które wyrwane z kontekstu mogą posłużyć za lub przeciw niemal każdej idei. Oto kilka z tych, które cytowane są niekiedy przeciwko zachowywaniu IV przykazania Bożego (Wj.20:8-11).

Kolosan 2:14-17

"[Chrystus] wymazał obciążający nas list dłużny, który się zwracał przeciwko nam ze swoimi wymaganiami, i usunął go, przybiwszy do krzyża... Niechże was tedy nikt nie sądzi z powodu pokarmu i napoju, albo z powodu święta lub nowiu księżyca bądź sabatu. Wszystko to są tylko cienie rzeczy przyszłych; rzeczywistością natomiast jest Chrystus." (Kol.2:14-17)

Czy powyższy tekst mówi o sabacie z Dekalogu czy o nakazach o charakterze ceremonialnym? Odpowiedź na to pytanie wymaga zapoznania się z kontekstem wypowiedzi apostoła Pawła. Weźmy pod uwagę wszystkie kryteria podane przez apostoła Pawła, a wówczas łatwo będzie odpowiedzieć jakie przykazania miał on na myśli.

L.p. List do Kolosan 2:16-17 Dziesięć Przykazań Nakazy Ceremonialne
1 Jedzenie   TAK
2 Picie   TAK
3 Religijne święta   TAK
4 Nowie księżyca   TAK
5 Sabaty TAK TAK
6 Cień wskazujący na ofiarę Chrystusa   TAK

Zwróćmy uwagę, że Dziesięć Przykazań nie mówi o jedzeniu czy piciu. Nie wskazywały też na Golgotę. Dekalog nie wspomina ani słowem o świętach żydowskich czy nowiach księżyca. Natomiast wszystkie te rzeczy występują w nakazach ceremonialnych, które były też cieniem wskazującym na Golgotę:

"Prawo bowiem posiadając tylko cień przyszłych dóbr, a nie sam obraz rzeczy, przez te same ofiary, corocznie ciągle składane, nie może nigdy udoskonalić tych, którzy się zbliżają". (Hbr.10:1-2)

Nakazy ceremonialne obejmowały kwestię pokarmów i napojów: "To są czasy święte dla Pana, na które będziecie dokonywać świętego zwołania, aby składać ofiarę spalaną dla Pana: ofiarę całopalną, ofiarę pokarmową, ofiarę krwawą i ofiarę płynną" (Kpł.23:37).

Z wypowiedzi apostoła Pawła wynika, że to ofiary, jakie składano w sabaty, nowie oraz święta były cieniem wskazującym na Chrytusa. Słowo "cień" (gr. skia) nie może odnosić się do sabatu, który jest pamiątką stworzenia (Wj.20:11). Nie mógł wskazywać na śmierć Chrystusa, ponieważ ludzkość otrzymała go zanim pojawił się grzech i potrzeba odkupienia (Rdz.2:2-3). Także nowie księżyca nie były cieniem wskazującym na Golgotę (Iz.66:23).

Cieniem wskazującym na Jezusa były natomiast specjalne ofiary składane w sabaty, dni nowiu i doroczne święta. Szczegółowo omawia tę kwestię dwudziesty ósmy rozdział księgi Liczb, który stanowi ważny kontekst dla prawidłowego zrozumienia fragmentu Listu do Kolosan.

Identyczna fraza, jak w Liście do Kolosan występuje w Biblii wielokronie (Lb.28; 2Krn.2:3; 8:13; 31:3 Neh.10:34) zawsze w kontekście specjalnych ofiar składanych w sabaty, nowie i doroczne święta. Na te ofiary wskazują wszystkie miejsca w Biblii, które wymieniają tę sekwencję.(1)

Niektórzy sądzą, że tam, gdzie mowa o sabatach chodzi w doroczne święta żydowskie, które również nazywano "sabatami", co jest prawdą (Kpł.23:38; 16:31). Jednakże, chronologiczna sekwencja, którą posługuje się apostoł Paweł, przechodząc od świąt dorocznych, przez miesiączne nowie i tygodniowe sabaty sugeruje, że chodziło o tygodniowe, a nie doroczne sabaty. Inaczej Paweł nie wymieniałby z osobna świąt dorocznych w tym samym zdaniu (Kol.2:16).

Efezjan 2:15

"On zniósł zakon przykazań i przepisów, aby czyniąc pokój, stworzyć w sobie samym z dwóch jednego nowego człowieka."

Niektórzy twierdzą, że skoro Jezus zniósł "prawo" (zakon) to znaczy, że Dziesięć Przykazań już ich nie obowiązuje. Opierają się na błędnym założeniu, iż Pismo Święte mówi tylko o jednym prawie. Niewłaściwość tego rozumowania nietrudno wykazać na podstawie innego cytatu tego samego apostoła Pawła:

"Czy więc przez wiarę obalamy Prawo? Żadną miarą! Tylko Prawo właściwie ustawiamy ...jedynie przez Prawo zdobyłem znajomość grzechu. Nie wiedziałbym bowiem, co to jest pożądanie, gdyby Prawo nie mówiło: Nie pożądaj!... Prawo samo jest bezsprzecznie święte: święte, sprawiedliwe i dobre jest też przykazanie" (Rz.3:31; 7:7.12).

Powyższe słowa apostoła Pawła potwierdzają, że słowo "prawo" ma w Biblii więcej niż jedno znaczenie. Może się ono odnosić do całego Piecioksięgu Mojżeszowego (Łk.24:44), do samych Dziesięciu Przykazań (Jk.2:10-12; Rz.7:7), do żydowskiego systemu religijnego (J.1:17; Dz.18:13-15), do ogólnej zasady (Rz.7:21-23), do prawa rytualnego, zwanego ceremonialnym (Hbr.7:12: Łk.2:23-24).

Biblijne prawa można też sklasyfikować jako np. cywilne, karne, zdrowotnościowe, moralne, kapłańskie, wojenne, obyczajowe, dziesięcin, obrzezki. Żydzi nie rozgraniczali między nimi, bo autorem wszystkich był Bóg, a ponieważ ich państwo miało teokratyczny charakter wszystkie te prawa miały normatywny charakter.

Prawa moralne czy zdrowotnościowe nie straciły aktualności. Natomiast ze śmiercią Chrystusa i updakiem państwa izraelskiego (Dn.9:24-27) anulowane czy zawieszone zostały (1) prawa związane ze służbą ceremonialną; (2) prawa, które wiązały się ściśle z Izraelem, jako ludem Bożym w sensie w terytorialnym i narodowościowym.

  1. Na przykład prawa militarne (np. sposób wyruszania do boju), niektóre prawa obyczajowe (np. zakaz nacinania brody) niektóre prawa rodzinne (np. lewiratu czy rozwodowe), niektóre prawa karne (np. oko za oko, ząb za ząb czy palenie osób zaangażowanych w okultyzm);

  2. W śmierci Chrystusa i Jego służbie znalazły wypełnienie prawa ceremonialne (kapłańskie, rytualne, czy obrzezki). Apostoł Paweł nazwał je "cieniem" wkazującym na śmierć i służbę Chrystusa (Kol.2:14-16), wyraźnie rozróżniając między nimi, a przykazaniami moralnymi: "Obrzezanie nie ma żadnego znaczenia i nieobrzezanie nie ma żadnego znaczenie, ale tylko przestrzeganie przykazań Bożych" (1Kor.7:19).

Porównanie tego, co Biblia mówi o prawie moralnym, zwanym Dekalogiem z nakazami o ceremonialnym charakterze pomoże nam zrozumieć, jakie "prawo przykazań i przepisów" zostało zniesione w rezultacie śmierci Chrystusa.

 
Prawo Dziesięciu Przykazań

 
B
ó
g

 

j
e
s
t

 

j
e
g
o

 

d
a
w
c
ą

 

i

 

a
u
t
o
r
e
m

Prawo Ceremonialne 
Obwieszczone przez Boga (Wj.20:1.22) Obwieszczone przez Mojżesza (Wj.24:3)
Spisane przez samego Boga (Wj.31:18; 32:16) Spisane przez Mojżesza (Wj.24:4; Pwt.31:9)
Spisane na tablicach kamiennych (Wj.31:18) Spisane w księdze (Wj.24:4.7;Pwt.31:24)
Przekazane Mojżeszowi przez Boga (Wj.31:18) Przekazane Lewitom przez Mojżesza (Pwt.31:25-26)
Złożone w Arce przez Mojżesza (Pwt.10:5) Złożone obok Arki przez Lewitów (Pwt.31:26)
Zawiera nakazy moralne (Wj.20:3-17) Zawiera nakazy rytualne (Kpł.;Pwt.)
Istniało przed grzechem (Rz.4:15) Dodane z powodu grzechów (Gal.3:19)
Ujawnia grzech (Rz.7:7) Nakazuje ofiary za grzech (Kpł.)
Przekroczenie go jest grzechem (1J.3:4), zaś ci którzy łamią choćby jedno z przykazań Dekalogu ponoszą "winę za wszystkie" (Jk.2:10) Nie przestrzeganie go nie powoduje grzechu (Rz.4:15), gdyż prawo to jedynie wskazywało na śmierć Chrystusa, i od tego czasu nie jest wiążące (Ef.2:15)
Wciąż obowiązuje (1Kor.7:19) Już nie obowiązuje (1Kor.7:19)
Nie przeminie (Łk.16:17), gdyż jest wieczne (Ps.119:89) Przeminęło (Kol.2:14-16)
Będzie nas sądzić (Jk.2:12) Nikt nas nie może sądzić z jego powodu (Kol.2:16)
Zachowując je otrzymujemy błogosławieństwo (Jk.1:25) Zachowując je nie otrzymujemy żadnego błogosławieństwa (Gal.5:6)
Wiara w Chrystusa utwierdza je (Rz.3:31) Wiara w Chrystusa obala je (Ef.2:15)
W Chrystusie Bóg okazał "wielkość i wspaniałość Prawa" (Iz.42:21) Chrystus "skreślił zapis dłużny obciążający nas nakazami" (Kol.2:14)

Słowo "prawo" używane jest czasem w Nowym Testamencie w pejoratywnym sensie, gdy mowa o próbach zbawienia z uczynków, zamiast z łaski, "jako że z uczynków Prawa żaden człowiek nie może dostąpić usprawiedliwienia w Jego oczach. Przez Prawo bowiem jest tylko większa znajomość grzechu" (Rz.3:20). Próba zachowania Prawa własnym wysiłkiem ściąga przekleństwo (Gal.3:13).

Nawróceni chrześcijanie nie są dłużej pod prawem Dziesięciu Przykazań, jako przewodnikiem, który prowadził ich do Chrystusa (Gal.3:24-25). Odkąd Go przyjęliśmy, Duch Święty prowadzi nas drogą wiary (Gal.5:18), która jednak nie obala przykazań, lecz je w nas utwierdza: "Czy więc przez wiarę obalamy Prawo? żadną miarą! Tylko Prawo właściwie ustawiamy" (Rz.3:31).

Galacjan 4:10

"Teraz jednak, gdybyście Boga poznali i, co więcej, Bóg was poznał, jakże możecie powracać do tych bezsilnych i nędznych żywiołów, pod których niewolę znowu chcecie się poddać? Zachowujecie dni, święta nowiu i lata!" (Gal.4:9-10)

Czy apostoł Paweł miał tu na myśli sobotę? Nie, po pierwsze, gdyż sabat ustanowiony został jako święty dzień w siódmym dniu stworzenia, a więc na długo przed systemem ceremonii i świąt nadanych Mojżeszowi na górze Synaj (Rdz.2:1-3; Wj.20:8-11). Po drugie, jeśli święcenie sabatu poddaje w niewolę, to sam Stwórca zniewoliłby się, gdy odpoczął w pierwszy sabat po stworzeniu ziemi, co byłoby absurdalną konkluzją.

Apostoł Paweł ma na myśli żydowski kalendarz świątynny. Pod wpływem judaistów zachowujących ceremonie i tradycje żydowskie, zaadoptowali je także chrześcijanie w Galacji. Chodziło zapewne o dni postu (Rz.14:2), święta (Kpł.23), nowie księżyca (Lb.28:11-15) oraz lata sabatowe i jubileuszowe (Wj.23:10-11; Kpł.25:8-12).

Rzymian 14:5-6

"Jeden czyni różnicę między poszczególnymi dniami, drugi zaś uważa wszystkie za równe: niech każdy się trzyma swego przekonania! Kto przestrzega pewnych dni, przestrzega ich dla Pana, a kto jada wszystko -- jada dla Pana. Bogu przecież składa dzięki. A kto nie jada wszystkiego -- nie jada ze względu na Pana i on również dzięki składa Bogu." (Rz.14:5-6)

Tło powyższej wypowiedzi jasno wskazuje, że chodzi o kwestię jedzenia lub nie jedzenia w niektóre dni, czyli o post. Niektórzy z wczesnych chrześcijan nie jadali mięsa w środy i piątki, a inni jadali w te dni mięso. Paweł mówi: "Niech się każdy trzyma własnego przekonania" (Rz.14:5). Kontekst wyklucza odniesienie powyższego fragmentu np. do święcenia sabatu.

Ewangelia Jana 20:19

"A gdy nastał wieczór owego pierwszego dnia po sabacie i drzwi były zamknięte tam, gdzie uczniowie z bojaźni przed Żydami byli zebrani, przyszedł Jezus, stanął pośrodku i rzekł do nich: 'Pokój wam'". (J.20:19)

Czy uczniowie spotkali się w niedzielę po śmierci Jezusa, aby uczcić Jego zmartwychwstanie? Nie, ponieważ nie wiedzieli wtedy o Jego zmartwychwstaniu, ani nawet nie wierzyli w nie jeszcze. Zebrali się przy zaryglowanych drzwiach: "z bojaźni przed Żydami". Ich spotkanie nie może więc być podciągnięte pod uroczyste nabożeństwo ku czci zmartwychwstania!

1 List do Koryntian 16:2

"Pierwszego dnia w tygodniu niech każdy z was odkłada u siebie i przechowuje to, co może zaoszczędzić, żeby składki wnoszono nie dopiero wtedy, kiedy ja przyjdę." (1Kor.16:2)

Tekst mówi o odkładaniu pieniędzy w niedzielę. Czy dowodzi to, że nabożeństwa już w czasach apostolskich odbywały się w niedzielę? Nie, gdyż pieniądze należało odłożyć "u siebie" w domu, zaś do kościoła przynieść je dopiero w dzień nabożeństwa, co dowodzi jedynie tego, że nabożeństwo przypadało na inny dzień, niż niedziela.

Bóg nie chciał, aby ludzie zaprzątali sobie umysły tym, ile mogą złożyć w darze dopiero podczas sobotniego nabożeństwa, dlatego apostoł Paweł zalecił, aby zrobili to już pierwszego dnia tygodnia, to jest wtedy, gdy ustalano budżet na cały nadchodzący tydzień.

Apostoł Paweł spotykał się w sobotę z chrześcijanami (Dz.18:4), zarówno żydowskiego jak pogańskiego pochodzenia. Zwróćmy uwagę, że wśród mieszkańców Koryntu apostoł przebywał "i głosił im słowo Boże przez rok i sześć miesięcy" (Dz.18:11), a więc spotkał się z nimi w 78 sabatów, ani razu nie sugerując zmiany dnia nabożeństwa. Nie było po temu podstaw.

Dzieje Apostolskie 20:7

"W pierwszym dniu po szabacie, kiedy zebraliśmy się na łamanie chleba, Paweł, który nazajutrz miał odjechać, przemawiał do nich i przedłużył mowę aż do północy." (Dz.20:7)

W czasach biblijnych dzień zaczynał się i kończył o zmierzchu (Rdz.1:5; Mk.1:32). Sabat zaczynał się o zachodzie słońca w piątek i kończył o zmierzchu w sobotę, zaś pierwszy dzień tygodnia zaczynał się o zachodzie słońca w sobotę.

Najprawdopodobniej apostoł Paweł spotkał się z chrześcijanami w sobotę, aby łamać chleb.(2) Ich spotkanie przeciągnęło się do północy, czyli do pierwszego dnia po sabacie. Rankiem w niedzielę apostoł ruszył w dalszą drogę. Gdyby pierwsi chrześcijanie święcili ten dzień, Paweł pozostałby z nimi na niedzielnym nabożeństwie, ale tak nie było!



Powyższy materiał pochodzi z Apendyksu książki Apokalipsa: Czasy końca w proroctwach Biblii.

Przypisy:

1. Więcej szczegółów w Gerhard F. Hasel, W.G.G. Murdoch, "The Sabbath in the Prophetic and Historical Literature of the Old Testament" w Kenneth A. Strand, red., The Sabbath in Scripture and History, Washington D.C.: Review and Herald, 1982, s. 47.

2. Nawet gdyby był to inny dzień, to samo łamanie chleba nie czyni dnia świętym -- w czasach apostolskich chrześcijanie spotykali się bowiem w tym celu codziennie (Dz.2:46).

Autor udostępnił tekst 21 luty 1999 r.


kontak z autorem serwisu
Sylwestrem Szady
sylwetka i pisarski dorobek autora artykułu
kontakt z autorem artykułu Alfredem Palla
Wydawnictwo BETEZDA

Adres serwisu:
http://www.eliasz.pl

Chrzescijanski Serwis Promocyjny

Ostatnie zmiany: 13.11.1999 r.

 

[początek]